گرد زردچوبه در آشپزی کشورهای جنوب آسیا نقش مهمی دارد. تا این اواخر در بریتانیا از زردچوبه تنها در یکی از غذاهای هندی که با گوشت مرغ تهیه می شود ( تیکا ماسالا) و بریتانیایی ها به آن علاقه فراوانی دارند استفاده میشد.
در بسیاری از محصولات مانند نوشیدنی های کنسرو شده، محصولات پخته شده، محصولات لبنی، بستنی، ماست، کیک زرد، آب پرتقال، بیسکویت، رنگ پاپ کورن، غلات، سس و ژلاتین از آن استفاده می شود. زردچوبه جزء اصلی پودر کاری است. معمولا در فرم خشک و پودری استفاده می شود، زردچوبه هم مانند زنجبیل به صورت تازه نیز استفاده می شود.
پودر زردچوبه ای خوب است که رنگ زرد یکنواخت داشته باشد و از الک به راحتی رد شود و بوی نم و کهنگی ندهد
ممکن است برخی از افراد به زردچوبه حساسیت داشته باشند مخصوصا واکنش های آلرژیک به این ادویه زیاد گزارش شده است بویژه هنگامی که در معرض تماس با پوست قرار می گیرد می تواند باعث خارش شود.
مصرف دوز بالای این گیاه می تواند باعث بروز موارد زیر شود :
افرادی که داروهای خاصی مصرف می کنند، هنگام استفاده از زردچوبه در غذا یا مکمل آن باید مراقب باشند زیرا زردچوبه ممکن است با داروی های ضد انعقادی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل و وارفارین تداخل داشته باشد ، همچنین می تواند با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) نیز تداخل ایجاد نماید.
اسم دارچین Cinnamon از کلمه عربی Kinnamon مشتق شده و در مراسم مذهی یهودیان بکار می رفته است
دارچین نوعی ادویه مقوی است که بهخاطر تأثیراتش در سلامت بدن از دیرباز جایگاه ویژه ای در طب سنتی داشته است. امروزه نیز با کشف خواص درمانی گسترده آن در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. بر اساس تحقیقات بین ۲۶ دارویی که منشأ گیاهی دارند، دارچین بالاترین رتبه را در جلوگیری از اکسید شدن سلول های بدن داراست. بو، مزه و رنگ بی نظیر دارچین، به خاطر بخش روغنی درختی است که دارچین از آن گرفته میشود. خواص دارویی دارچین حاصل از پوست درخت دارچین است. پوست درخت دارچین حاوی موادی است که در درمان بسیاری از بیماری ها مؤثرند. البته برای اینکه خواص دارویی دارچین حفظ شود، ترکیب شیمیایی آن باید دست نخورده باقی بماند.
درختچه دارچین درختی است کوچک، به ارتفاع ۵ تا ۷ متر که از تمام قسمتهای آن بویی مطبوع استشمام میشود. گلهای این ادویه در فاصله ماههای بهمن تا اوایل فروردین ظاهر میشود. برگ این درخت سبز سیر و دارای گلهایی به رنگ سفید است. دارچین بومی سری لانکا و جنوب هند است و پوست درختچه آن به عنوان ادویه بکار میرود. سابقه مصرف و شناسائی آن به مصر باستان و به حدود دو هزار سال قبل از میلاد بر میگردد. اما آنچه که در تاریخ به دارچین چینی مشهور شده در حقیقت نوعی از دارچین به نام Cinnamon Aromaticum یا Cassia است که بومی چین بوده و به صورت درخت ۲۰ الی ۳۰ متری است که از پوست درخت به عنوان دارچین استفاده میشود. ورود دارچین به اروپا از دو طریق بندر اسکندریه در مصر و نیز از طریق بازرگانان پرتغالی در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی بودهاست.
بعد از دو سال که از کاشت درخت گذشت آن را از نزدیک زمین قطع کرده و در سال آینده شاخه هائی را که از کناره تنه اصلی رشد کرده بریده و پوسته آن را خارج کرده و بلافاصله خشک میکنند و سپس در قطعات ریز بریده و فروخته میشود. در مورد نوع دارچین چینی از پوست بیرونی استفاده میشود.
دارچین در بیشتر کشورها به عنوان ادویه، چاشنی غذا و شیرینی ها مصرف می شود. در ایران کاربرد زیادی در قنادی (مغازه)ها به صورت عصاره، اسانس و گَرد دارد. گَردِ دارچین در تزئین شُله زرد و به ویژه غذای نذری مثل خورش قیمه ، حلیم گندم و خورش مرغ استفاده میشود.
دارچین که در بسیاری از نان ها و شیرینی ها به عنوان ادویه استفاده میشود به عنوان ماده ضد کپک در بسته بندی مواد غذایی استفاده خواهد شد. با وجود شیرینی و عطر موجود در این ماده، دارچین میتواند عامل نابودی میکروب ها شود. این ماده در مصر باستان در مومیایی کردن مورد استفاده قرار میگرفته است.
۱ – دارچین کاسیا: که به آن دارچین معمولی میگویند و نوعی است که بیشتر مردم از آن استفاده می کنند.
۲ – دارچین سیلان: که به آن دارچین واقعی میگویند و طعمی سبُک تر داشته و تلخی اش نیز کمتر است.
دارچین کاسیا، بیشتر در فروشگاه ها یافت میشود و نسبت به دارچین سیلان، بسیار ارزان تر است. مصرف دارچین کاسیا در مقادیر کم خطری ندارد اما مصرف زیاد آن میتواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند، زیرا حاوی مقادیر زیادی از ترکیبی به نام کومارین است. سایت پوپونیک دارچین کاسیا را ارائه می دهد.
به گفته محققان ، از بین ۲۶ ادویه و گیاه دارویی پر استفاده در جهان ، دارچین رتبه اول را از لحاظ دارا بودن آنتی اکسیدان ها دارد. ترکیبات خاصی که در دارچین وجود دارد (ترکیبات پلی فنلی ، فلاونوئیدها ، انواع آنتی اکسیدان ها ) باعث شده است که دارچین به عنوان مفیدترین ادویه برای اهداف ضد التهابی ، ضد دیابت، ضد میکروبی، تقویت سیستم ایمنی بدن ، جلوگیری از انواع سرطان ها ، پیشگیری از بیماری های قلبی و … مورد استفاده قرار گیرد . یکی از خواص دارچین ، کاهش کلسترول ، تری گلیسیرید و همچنین کاهش فشارخون بالا است . همین خاصیت باعث می شود که این ادویه پرطرفدار ، تاثیر زیادی در پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی داشته باشد . یکی از نکات جالب در خاصیت دارچین برای کاهش چربی خون این است که دارچین کلسترول بد خون (LDL) و همچنین تری گلیسیرید خون را کاهش می دهد ولی تاثیر چندانی برای کاهش کلسترول خوب (HDL) ندارد . به واسطه اینکه دارچین فشار خون را کاهش می دهد ، می تواند از سکته مغزی و حمله قلبی نیز پیشگیری کند .
دارچین گردش خون بدن را بهبود بخشیده و توانایی بدن برای بازسازی بافت ها درآسیب های احتمالی را افزایش می دهد .
آویشن نوعی ادویه است که از درختچه های وحشی به دست می آید. استفاده از آویشن محبوبیت زیادی بخصوص در میان ایرانیان دارد. آویشن حدود ۳۵۰ گونه دارد. در ایران ۱۴ گونه گیاه معطر و چند ساله دارد در مناطق مختلف ایران این گیاه با اشکال متفاوت می روید که با اسامی محلی متفاوتی شناخته میشود . در کتاب های طب سنتی فارسی هم با اسامی “حاشا “، “اوشن ” و ” صعتر الحمیر ” به این گیاه اشاره شده است . عطر و بوی آویشن با گیاهی به نام oregano ارگانو بسیار شبیه هم است ، البته از یک خانواده هم هستند . از آویشن میتوان به جای اورگانو در ادویه جات برای تهیه غذا ها استفاده نمود. از آویشن برای درمان و بهبود بیماری ها و همچنین در آشپزی استفاده می شود. طعم و مزه گیاه آویشن بطوری است که غذا را خوشمزه می کند. گیاه آویشن از برگ های نازکی همراه با گل های سفید به وجو می آید.
تاریخ استفاده از ادویه آویشن به قرون وسطی بر می گردد در آن زمان مردم فرانسه، ایتالیا و حتی کشورهای اسپانیایی زبان از آویشن برای درمان دردهایی همچون سرفه و سوء هاضمه استفاده می کردند. رفته رفته استفاده از آویشن به دلیل خواص درمانی گسترش پیدا کرد، و در سراسر پهنه جهان از این ادویه برای بهبود دردها استفاده می شود، حتی در کشور آمریکا گیاه آویشن را دم می کردند و برای درمان ریه و سرفه و حتی سرماخوردگی استفاده می کردند. هنوز هم استفاده از ادویه آویشن محبوبیت فوق العاده ای دارد.
آویشن نوعی درختچه ی وحشی است، که معمولا در بیابان ها رشد و نمو پیدا می کند. این درختچه کوتاه ولی در عین حال پرشاخه دارای برگ های نازکی است. این گیاه برای رشد به آفتاب کامل نیاز دارد این گیاه به هنگام رشد در فصل تابستان دارای گل های سفید چتری مانند می باشد.
نحوه کاشت این گیاه به این صورت است که تخم آویشن را در فصل بهار و یا تابستان در زمین ماسه ای می کارید و بعد از مدتی گیاه رشد می کند. ارتفاع این درختچه به حدود ۳۰ الی ۴۰ سانتیمتر می رسد. نکته ای که وجود دارد این است زمانی که برگ های آویشن تازه هستند می توانید از آنها استفاده کنید یعنی زمانی که گلهای گیاه به درستی باز نشده اند در آن زمان است که آویشن دارای طعم و مزه ی خاصی است. طریقه مصرف به این شکل است که برگ ها را چیده و پس از تمیز کردن و شستشو بر روی دستمالی می ریزند تا خشک شود و پس از خشک کردند خرد و یا آسیاب کرده و مورد استفاده قرار می دهند.
آویشن دارای خواص بیشماری است که در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهیم نمود.
از آویشن برای درمان بیماری و همچنین برای آشپزی استفاده می شود. استفاده از آویشن سبب می شود غذاهای شما طعم و عطری خاصی به خود بگیرند. طبق تحقیقات به عمل آمده گیاه آویشن دارای اثر مهار کننده بر روی باکتری هایی دارد که سبب بیماری می شوند. دم نوش اویشن دارای خاصیت ضد عفونی کنندگی است.
زیره سیاه از جمله گیاهان دوساله است، که معمولا می توان آن را به صورت یکساله نیز برداشت نمود. زیره سیاه از خانواده جعفری به حساب می آید. کاشت آن مستقیما از طریق بذر و بر روی زمین انجام می شود. زیره سیاه در درمان بیماری بسیار مفید است. از زیره سیاه برای درمان و همچنین چاشنی غذا و … استفاده می شود.
درباره تاریخیچه زیره سیاه اطلاعات دقیقی در دسترسی نیست ولی باید اذعان نمود که زیره از جمله ادویه جاتی به حساب می آید که انسان های ما قبل تاریخ نیز از آنها استفاده می کردند بنابراین دارای پیشینه تاریخی گرانبهایی می باشد. دلیل این ادعا این است که که در قدیم الایام زیره را در خانه های دریاچه ای که انسانهای ما قبل تاریخ در آن سکونت داشتند مورد استفاده قرار می دانند، حتی یونانیان و رومیان باستان از گیاهان زیره بخصوص زیره سیاه به عنوان سبزی استفاده می کردند و می خوردند. رفته رفته به مرور زمان به خواص درمانی آن پی بردند. امروزه استفاده از ان برای درمان بیماری و … موثر است.
گیاهی دوساله به حساب می آید. ارتفاع این گیاه در حدود سی تا شصت سانتی متر می باشد. این گیاه دارای ساقه توخالی شیاردار و منصعب از قاعده می باشد، که ریشه ای و دوکی شکل به همراه برگهای نخی و نازک می باشد. برگ های این گیاه بیشتر به شکل سبز روشن می باشد. نحوه کاشت زیزه سیاه به این صورت است که قبل از هر چیز زمین را آماده کاشت زیره سیاه کنید.
توجه داشته باشید که خاک مورد نظر باید مرطوب و دارای ساختمانی نرم و یکنواخت باشد. چنانچه زیره سیاه به صورت مخلوط با سایر گیاهان همچون شوید انجام شود و یا آنکه زیره سیاه بصورت یکساله و انفرادی کاشت شود شما باید این کار را در دو مرحله انجام دهید در مرحله نخست باید شوید را کاشت نموده و سپس در مرحله دوم زیره های دو ساله را کشت نمایید.
فاصله شوید ۲۰ سانتیمتر و میزان بذر مورد نیاز در حدود ۱۰ الی ۱۵کلیو برای هر هکتار است. پس از آن زیره سیاه را در ردیف هایی به فاصله ۴۵ تا ۵۰ سانتی می کارند، مقدار بذر مورد نیاز برای هر هکتار هم ۸ تا ۱۰ کیلو تخمین زده شده است. توجه داشته باشید اگر کاشت گیاه به صورت منفرد انجام شود فاصله ردیف های آن به ۳۰ الی ۴۰ می باشد. برای کاشت گیاه یکساله زیره سیاه فاصله به ۲۰ تا ۲۵ کاهش پیدا می کند. عمق بذر به هنگام کاشت باید دو سانتیمتر باشد.