غنچه گل محمدی یا گل سرخ یکی از گونه های گل رز و متعلق به خانواده Rosaceae که نام علمی آن Rose Damascenes می باشد و از گل و غنچه خشک یا تازه آن استفاده میشود
اولین بار گل سرخ در ایران کاشت شده است (به ویژه در مناطق خشک و مرتفع). ریشه این گیاه را به کشور چین نسبت میدهند؛ یافته ها حاکی است که پیشینه پرورش گل محمدی در ایران به دوران هخامنشی و در استان فارس برمی گردد اما بعدها در دوران صفویه در کاشان و کرمان به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی هم کشت شد و کشت ان گسترش پیدا کرد. گل سرخ کاشت شده در ایران به علت نداشتن آفت از کیفیت خوبی برخوردار است
در ایران استان های چهارمحال و بختیاری ،اصفهان ، کرمان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان اصلی این گل هستند.
از گل سرخ در تهیه انواع غذا، شیرینی ، دسر و مربا و بستنی استفاده میشود. از گل سرخ اسانسی به دست می آید که در تهیه گلاب و بسیاری از عطرها و لوازم آرایشی، آب های بهداشتی و کرم ها استفاده می گردد.
خواص دارویی گل سرخ سال ها است که شناخته شده و مورد بهره برداری قرار میگیرد. رومیان باستان خاصیت دارویی برای رز قائل بودند و ابوعلی سینا که برای اولین بار از گل سرخ، گلاب گرفت از خواص درمانی آن بهره می برد. ساکنان اولیه آمریکای شمالی نیز برای تسکین سوزش سر معده و ناراحتی های معده چای دم شده با گلبرگ های رز می نوشیدند.
طبع گیاه گل سرخ، معتدل تا کمی سرد و خشک بوده، طبع گرده گل سرخ گرم و خشک میباشد.
قسمتهای مورد استفاده این گیاه برگ، گلبرگ و غنچه آن بوده، برحسب نحوه استفاده هریک از این بخشها خواص دارویی متفاوتی دارند، به عنوان مثال گلبرگ تازه گل سرخ خاصیت ملین داشته و گلبرگ خشک آن قابض است. همچنین برگ و غنچه خشک شده این گل نیز دارای خاصیت قابض است.
غنچه گل سرخ دارای ویتامین های A, B,C است و برای انواع بیماریها مانند افسردگی و بیماریهای گوارشی مفید است.
گل محمدی برای درمان زخمهای دهان، لثه و تورم لوزهها مفید است. همچنین تأثیر بسزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن، مانع سرطانی شدن سلول ها میشود.
از دمنوش این گیاه در کاهش تب و تسکین خستگی چشم ها استفاده می شود.
از مهمترین خواص گل سرخ، خاصیت آرام بخشی، ایجاد فرح و ضد افسردگی می باشد. تسکین اعصاب، رفع پرخاشگری و خفقان، درمان بی خوابی و افسردگی از دیگر فواید این گیاه بر سیستم عصبی است. همچنین تحقیقات جدید محققان حاکی از اثرات مفید و شگفت انگیز این گیاه برای درمان بیماری آلزایمر است.
از غنچه گل سرخ برای تقویت قلب استفاده میشود. درمان تپش قلب، باز کننده دهانه عروق بسته قلبی، درمان پیرولاپس دریچه میترال قلب و خاصیت ضد اسپاسم از دیگر کاربردهای گیاه دارویی گل سرخ برای سیتم قلب و عرق بدن است.
از چای گل سرخ برای بهبود درهای قاعدگی میتوان استفاده کرد، همچنین برای رفع ترشحات زنانگی و درمان خونریزیهای شدید قاعدگی میتوان از گلاب یا روغن گل سرخ استفاده نمود.
از دیگر خواص مطرح و شناخته شده این گیاه، کاربرد آن برای سلامت و زیبایی پوست است. گل سرخ ضد التهاب، و خنک کننده پوست بوده، استفاده از انواع ماسک گل سرخ برای شادابی و طروات پوست و کاهش چین و چروک بسیار موثر است.
با وجود عطر دل انگیز و خواص بیشمار گل سرخ و اسانس، گلاب و سایر فراورده های جانبی تهیه شده از آن، بوییدن این گل و گرده های آن برای برخی افراد ایجاد آلرژی و حساسیت میکند. همچنین زیاده روی در مصرف گل سرخ باعث کاهش نیروی جنسی، ایجاد تشنگی، ایجاد یبوست و در بعضی موارد اسهال میشود. زیاده روی در آن باعث ضعف قوای جنسی میشود. در افراد ضعیف ایجاد عطسه، زکام، ورم، آماس و تشنگی میکند
یکی از پرخاصیت ترین دمنوش های گل سرخ است، برای تهیه آن کافیست یک قاشق پر گل سرخ را با یک قاشق چای به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه دم کنید.