بهار نارنج (Orange blossom)، به گل های سفید رنگ درخت نارنج گفته می شود که در فصل بهار شکوفا می شوند و در پاییز و زمستان، جای خود را به میوه نارنج می دهد. از بهارنارنج در عطرسازی و ساختن اسانس، انواع نوشیدنی های فصلی و عرقیجات و تهیه مربا، گز، سوهان و … استفاده میشود. بابـُـل و شیراز از شهرهای تولیده کننده بهار نارنج هستند. این محصول با رعایت شرایط بهداشتی از بهترین شکوفه های بهار نارنج تولید شده است.
متاسفانه در برخی فروشگاه ها از ترکیب مرکبات مختلف شامل لیمو شیرین، پرتقال، نارنگی و اندکی نارنج به عنوان بهار نارنج استفاده میشود. فروشگاه پوپونیک کیفیت این محصول را که از بهترین درخت های شیراز و بابل به دست آمده و با هیچ مرکبات دیگری مخلوط نشده است را تضمین میکند.
بهترین زمان برداشت و جمع آوری بهار نارنج نیمه دوم اردیبهشت می باشد. اولین و آسان ترین راه برای استفاده از بهار نارنج، خشک کردن شکوفه های آن است که آن را در جای تاریک خشک میکنند و بعد در شیشه های درب دار نگهداری میکنند. در صبح خیلی زود در پای درخت پارچه های بزرگی پهن می کنند و به آرامی درخت نارنج را تکان می دهند تا بهار نارنج روی پارچه بریزد.
برخی از افراد بهار نارنج را خشک می کنند چون نگهداری بهار نارنج خشک، آسانتر است و در تمام طول سال می توان از عطر بی نظیر این گل استفاده کرد. برای خشک کردن بهار نارنج باید شرایطی را مهیا کرد. از جمله ی شرایط، آماده کردن محیطی کاملا تاریک که بهار نارنج را بلافاصله بعد از جمع آوری در محل تاریک خشک کنید تا رنگ گلبرگ های بهار نارنج تغییر نکند. از بهار نارنج استفاده های متعددی میشود. عرق بهارنارنج، شربت، مربا، عسل، دمنوش و شیرینی محصولاتی هستند که از بهارنارنج تهیه میشود.
نارنج درختی است به ارتفاع 6-4 متر، همیشه سبز، بدون کرک، دارای تیغهای بلند از خانواده Rutaceae با ساقه ای دارای پوست تقریباً صاف متمایل به خاکستری؛ برگ های پایا، متناوب و تخم مرغی به درازای 10 – 7.5 سانتیمتر با انتهای نوکدار، کناره های دالبری، به رنگ سبز تیره و براق با دم برگ بالدار؛ گلهای منفرد و یا مجتمع به شکل گروهی، سفید رنگ، درشت تر از گل پرتقال با تعداد پرچم ها 20 یا بیشتر؛ میوه و تخمدان کروی یا تخممرغی به قطر 8-7 سانتیمتر با دو قطب فرو رفته، سطح پوست میوه ناصاف و دارای برجستگیهای کوچک به رنگ زرد نارنجی و گوشت ترش و نسبتاً تلخ است.
میوه نوعی «سته» به قطر تا 10 سانتیمتر با پوست ضخیم و نارنجی رنگ است. پوست میوه، تلخمزه ولی آب درون آن، ترش است. قسمت مورد استفاده نارنج، گل، پوست میوه و آب نارنج میباشد که همگی دارای خواص دارویی هستند. خلال بهار نارنج شامل پوست بیرون خشکیده میوه رسیده سیتروس اورانتیوم جدا شده از لایه گوشتی سفید میباشد. گل های بهار نارنج به صورت منفرد و یا چندتایی در طول محور شاخهها قرار گرفتهاند.
این گل ها، معطّر، ترد و شکننده هستند و واجد کاسه ای با 5 لوب و جامی سفیدرنگ متشکل از 5 گلبرگ میباشند. گلبرگ های ضخیم آن، زبانه ای شکل، به رنگ سفید متمایل به زرد است که بر روی آنها حفره های ترشحی اسانس را به روشنی می توان مشاهده نمود. گل های نارنج به نام بهار نارنج در ایران مشهور است که قسمت مهم مورد استفاده آن میباشد. در اواسط بهار گل های نارنج شکفته میشوند و سریعاً ریزان میباشند. این گلها جهت تهیه مربا و عرق بهار نارنج استفاده میشوند. بهار نارنج و عرق آن به عنوان آرام بخش و مدرّ مصرف سنتی دارد.
مهمترین خاصیت دارویی بهار نارنج تاثیر آن روی سیستم عصبی بدن است. عرق بهار نارنج که طبیعتی گرم دارد اشتها آوری قوی بوده و برای رفع ضعف اعصاب، غم و افسردگی مفید است زیرا نشاط آور است و در تسکین ناراحتی های سینه و تپش قلب نیز مؤثر است. بهار نارنج حاوی ویتامینهای C، B و D است. گل و روغن بهار نارنج، درمان مشکلات معده و عصبی، نقرس، زخم دهان، و آرام بخش برای تنش های عصبی و کم خوابی عنوان شده است
استفاده زیاد از عصاره بهار نارنج سبب بالا رفتن فشار خون و افزایش ضربان قلب می شود و افراد دچار بیماری قلبی باید از استفاده بیش از حد آن پرهیز کنند. بهار نارنج در دوران بارداری و شیردهی بایستی با احتیاط مصرف شود. زیاده روی در خوردن عرق بهار نارنج بی خوابی ایجاد می کند. زیاد بوئیدن بهار نارنج سبب بی خوابی می شود، از این خاصیت می توان در مواقع نیاز به نخوابیدن استفاده کرد.